Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa » Aktualności

04.09.2020 Odnaleziono gwoździe z zaginionego sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej!
04.09.2020 Odnaleziono gwoździe z zaginionego sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej!

W czwartek 3 września, pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 7 Dywizji Piechoty poległych w bitwie pod Janowem, odbyła się niezwykła uroczystość. Głównym punktem programu było bowiem przekazanie na ręce Wójta Gminy Janów pana Edwarda Moskalika i Dyrektor Muzeum Regionalnego w Złotym Potoku pani Justyny Siemion, siedmiu srebrnych gwoździ z zaginionego sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej, które odnaleźliśmy podczas wspólnych poszukiwań z Grupą Częstochowską Perun.

 

Historia poszukiwań sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej, który zaginął we wrześniu 1939 roku, sięga lat 60-tych ubiegłego wieku i z pewnością mogłaby stanowić materiał na dobrą powieść przygodowo-sensacyjną. Wersji o losach pułkowego symbolu, legend, plotek, tajemniczych map było niezwykle wiele. Szukano go pod Janowem, pod Lelowem, a niektóre tropy prowadziły nawet w rejon Skarżyska-Kamiennej. Rozbieżność wersji i relacji może wynikać z banalnego faktu, o którym nikt do tej pory nawet nie pomyślał. 7 Pułk Artylerii Lekkiej miał bowiem DWA symbole pułkowe. Nowy sztandar wręczony w 1938 roku i starszy, proporzec w zielono-czarnych barwach (artylerii lekkiej) z napisem "7 PAP", który przez cały okres międzywojenny traktowano na równi ze sztandarem. Oba symbole, sztandar i proporzec, wyruszyły wraz z pułkiem na wojnę. Sprzeczne relacje mogą zatem dotyczyć dwóch różnych "sztandarów" 7 pal. Fakt pozostał faktem. Nie udało się natrafić na żaden materialny ślad sztandaru. Aż do maja 2020 roku, kiedy wspólnie z kolegami z Grupy Częstochowskiej Perun, dzięki wiarygodnym informacjom, dokonaliśmy sensacyjnego odkrycia.

 

Odnalezione w złotopotockich lasach gwoździe stanowią jedyne znane zachowane elementy sztandaru, a jednocześnie potwierdzają, że najprawdopodobniej przed planowanym polskim natarciem w nocy z 3 na 4 września, które miało przerwać pierścień okrążenia, zadecydowano o jego rozłożeniu na części (gwoździe noszą ślady podważania) i ukryciu przynajmniej elementów drewnianych i metalowych (istnieje prawdopodobieństwo, że sam płat mógł zostać wyniesiony z pola walki). Oczywiście chodziło o to, aby w razie niepowodzenia, sztandar nie dostał się w ręce wroga.

 

Ogółem, z szesnastu gwoździ znajdujących się pierwotnie na sztandarze, odnaleziono siedem ufundowanych przez:

 

1. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Ignacego Mościckiego.

2. Wojewodę Kieleckiego - Władysława Dziadosza.

3. Dowódcę Okręgu Korpusu Nr IV - gen. bryg. Wiktora Thommée.

4. Dowódcę dywizji - gen. bryg. Janusza Gąsiorowskiego.

5. Dowódcę pułku - płk. dypl. Stanisława Rolę-Arciszewskiego.

6. Korpus oficerski.

7. Podoficerów i szeregowych pułku.

 

Sztandar o którym mowa, został wręczony pułkowi w 1938 roku, jednak nie zachowało się żadne znane zdjęcie go obrazujące. Pomimo tego, po zebraniu bogatej dokumentacji archiwalnej, udało się odtworzyć wizerunek sztandaru. Zostanie on zaprezentowany już 13 września na wystawie "Wrześniowym szlakiem 7 Dywizji Piechoty. Bitwa pod Janowem 1939", przygotowywanej przez Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach oraz nasze Stowarzyszenie. Kuratorem wystawy jest Adam Kurus. Najważniejszym elementem ekspozycji, stanowiącym swoistą relikwię, będą oczywiście odnalezione gwoździe. Tam będzie się można także dowiedzieć więcej, zarówno o samym sztandarze, jak i historii jego poszukiwań. Zapraszamy na otwarcie wystawy, 13 września, godz. 17.00 w Muzeum Regionalnym im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku.

 

Adam Kurus

 

Fot. Adam Kurus, Michał Figzał, Gmina Janów, Grupa Częstochowska Perun